Η ονομασία "Κούρος" προέρχεται από τη δωρική λέξη Κώρος που σημαίνει παιδί, ανδρόπαις, αρχαϊκός Απόλλων, νέος έφηβος, παλικάρι. Στην Ιωνική διάλεκτο ονομάζονταν Κούρος.
Οι Κούροι εμφανίζονται ως γυμνοί νέοι και έδωσαν αφορμή να διαδοθεί η γυμνότητα ευρύτερα στην τέχνη.
Συνοψίζοντας την πορεία της εξέλιξης των Κούρων οι πρώτοι αρχαϊκοι Κούροι αποδίδονται γεωμετρικά, που συν τω χρόνω ξεφεύγουν από τα γεωμετρικά πλαίσια, αποκτούν πλαστικότητα, αλλά έχουν μια έκφραση δαιμονική (θεϊκή), υπεράνθρωπη. Ακολουθεί το αρχαϊκό μειδίαμα και καταλήγει στα τελευταία αρχαϊκά χρόνια με τη σοβαρή έκφραση της πνευματικότητας και πλαστικότητα στις κινήσεις οδηγώντας σιγά σιγά την γλυπτική στην Κλασική περίοδο.
Έτσι στην αρχαϊκή περίοδο από το 600 - 480 π.Χ δημιουργούνται εξαιρετικά μαρμάρινα έργα τέχνης με την μορφή Κούρων τα διασημότερα από τα οποία έχουν διασωθεί εκθέτουμε παρακάτω :
Ο Κούρος του Κεραμεικού.
Ο Κούρος του Κεραμεικού ,η Κούρος της Ιεράς Πύλης ,βρέθηκε το 2002 σε ανασκαφές στον Κεραμεικό.
Είναι έργο του 600-590 π.Χ και το ύψος του φτάνει τα 2,10 μ .
Κατά πάσα πιθανότητα ήταν επιτύμβιο μνημείο.
Ο Κούρος πιθανόν είχε καταστραφεί κατά την εισβολή των Περσών το 480.π.Χ και αργότερα είχε χρησιμοποιηθεί ως οικοδομικό υλικό στην κατασκευή των τειχών της πόλης.
Αθήνα , Μουσείο Κεραμεικού
Ο Κούρος της Νέας Υόρκης
Ο Κούρος λέγεται βρέθηκε στην Κερατέα Αττικής και είναι πιθανόν έργο του ίδιου Γλύπτη που κατασκεύασε τον Κούρο του Κεραμεικού
Χρονολογείται μεταξύ 590 και 580 π.Χ. και έχει ύψος 1,96 μ.
Θεωρείται ότι ήταν επιτύμβιο μνημείο.
Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης - Νέα Υόρκη
Ο Κούρος του Σουνίου
Ο Υπερμεγέθης Κούρος βρέθηκε το 1906 στο ιερό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, μέσα σ' ένα πηγάδι, μαζί με κομμάτια από άλλους δυο κούρους. Πιθανόν θάφτηκαν μετά από την καταστροφή από τους Πέρσες το 480 π.Χ. Πιθανότατα ήταν ανάθημα και έστεκε μπροστά στο ναό του Σουνίου.
Είναι έργο του 590-580 π.Χ. κατασκευασμένος από μάρμαρο Νάξου και το ύψος του φτάνει τα 3,05 μ.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Οι Κούροι των Δελφών
Είναι έργα του 580 π.Χ και το ύψος τους φτάνει το 1,97 μ.
Οι κούροι ήταν αφιέρωμα των Αργείων στον Απόλλωνα και, σύμφωνα με την επιγραφή που είναι χαραγμένη στο βάθρο ,άλλα δεν σώζεται ολόκληρη , κατασκευάσθηκαν από τον Αργείο γλύπτη (Πολύ)μήδη
Από τους περισσότερους μελετητές ταυτίζονται με τον Κλέοβι και το Βίτωνα, δύο νέους από το Άργος, γιους της ιέρειας της Ήρας. Κατά άλλους είναι οι Διόσκουροι , Κάστωρ και ο Πολυδεύκης..
Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών
O Κολοσσιαίος Κούρος της Σάμου
Το μοναδικό αυτό έργο αρχαϊκής πλαστικής βρέθηκε κατά την ανασκαφική έρευνα στο χώρο της Ιεράς Οδού στα ανατολικά του Ηραίου, κατά το έτος 1980. Ήταν ένας από τους 5 - 6 κολοσσιαίους κούρους που στόλιζαν την βόρεια πλευρά της Οδού που οδηγούσε από την αρχαία πόλη της Σάμου στο Ιερό.
Το υπερφυσικό του μέγεθος φτάνει τα 5,25 μ. και είναι έργο του 570 π.Χ. περίπου.
Ο αριστερός του μηρός φέρει την επιγραφή «ΙΣΧΗΣ ΑΝΕΘΗΚΕΝ Ο ΡΗΣΙΟΣ». Δηλαδή τον έστησε ο Ισχής, ο γιος του Ρήσιου.
Αρχαιολογικό Μουσείο Σάμου.
Ο Κούρος της Τενέας
Βρέθηκε το 1846 κοντά στην Κόρινθο στη νεκρόπολη της Τενέας .
Το άγαλμα είχε κρυφτεί προσεχτικά , προφανώς για να προστατευτεί από επιδρομές βαρβάρων.
Είναι χαρακτηριστικό έργο κορινθιακής τέχνης
Η κατασκευή του χρονολογείται γύρω στο 560 π.Χ. και είναι κατασκευασμένος από παριανό μάρμαρο.
Το ύψος του είναι περίπου 1,60 μ.
Γλυπτοθήκη του Μονάχου
Οί δίδυμοι Κούροι της Τενέας
Τα αγάλματα προέρχονται από την αρχαία Τενέα, πόλη των Κορινθίων και είχαν πέσει πρόσφατα θύματα αρχαιοκαπηλίας.
Φιλοτεχνημένοι από νησιωτικό μάρμαρο, οι κούροι έχουν ύψος 1,82 και 1,78 μ. αντιστοίχως και είναι έργα του τρίτου τέταρτου του 6ου αιώνα π.Χ.
Οι Κούροι προέρχονται από το ίδιο εργαστήριο και έχουν φιλοτεχνηθεί πιθανότατα από τον ίδιο καλλιτέχνη.
Ο Κούρος της Βολομάνδρας.
Ο Κούρος της Βολομάνδρας είναι ένα μαρμάρινο επιτύμβιο άγαλμα που βρέθηκε σε αρχαίο νεκροταφείο στην περιοχή της Βολομάνδρας στα Μεσόγεια Αττικής.
Χρονολογείται γύρω στο 550 π.Χ. και έχει ύψος 1,79 εκ.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο Κούρος της Μήλου.
Ο Κούρος είναι κατασκευασμένος από ναξιώτικο μάρμαρο και είναι έργο του 550 π.Χ. περίπου.
Το ύψος του είναι 2,14 μ. Πιθανόν ήταν επιτύμβιο μνημείο.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο Κούρος του Μονάχου
Ο Κούρος του Μονάχου είναι αριστουργηματικό έργο γλυπτικής από την αρχαία Αττική. Δημιουργήθηκε το 540 π.Χ. περίπου. Έχει κατασκευαστεί από παριανό μάρμαρο και έχει ύψος 2 ,11 μ.
Η κοντή κόμμωση του Κούρου αποτελεί νέο στοιχείο , χαρακτηριστικό των θνητών του β΄ μισού του 6ου αι. σε αντίθεση με τα μακριά μαλλιά που έχουν συνήθως οι θεοί και οι ήρωες.
Γλυπτοθήκη του Μονάχου
Οι Κούροι από το Ιερό του Απόλλωνος στο όρος Πτώο Βοιωτίας
Κούρος από το Πτώο Νο1
Μαρμάρινο βοιωτικό έργο που βρέθηκε μαζί με άλλους κούρους στο ιερό του Απόλλωνα, στο Πτώο της Βοιωτίας.
Χαρακτηρίζεται από έντονη νησιωτική επίδραση, όπως και πολλά ακόμη γλυπτά της ίδιας περιόδου, που προέρχονται από το ιερό του Πτώου.
Είναι έργο του 550 π.Χ περίπου και ύψος του είναι 1.36 μ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών.
Κούρος από το Πτώο Νο 2
Αναθηματικός κούρος σε φυσικό μέγεθος κατασκευασμένος από ναξιακό μάρμαρο. Βρέθηκε το 1885
Είναι έργο του 550 π.Χ. περίπου.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Κούρος από το Πτώο Νο 3
Αναθηματικός Κούρος σε φυσικό μέγεθος κατασκευασμένος από νησιωτικό μάρμαρο.
Είναι έργο του 520 π.Χ. περίπου
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Κούρος από το Πτώο Νο 4
Το μέγεθος του Κούρου αυτού είναι μικρότερο του φυσικού.
Αποτελούσε ανάθημα στον αργυρότοξο Απόλλωνα από τους Πυθέα και Αισχρίωνα.
Είναι έργο του 500 π.Χ περίπου.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο Κούρος της Μερέντα
Βρέθηκε το 1972 στη Μερέντα της Αττικής στον αρχαιολογικό χώρο της Μυρρινούς
Ο κούρος ήταν επιτύμβιο άγαλμα. Βρέθηκε θαμμένος μαζί με την κόρη Φρασίκλεια, και πιστεύεται ότι ήταν έργο του Αριστίωνα από την Πάρο. Χρονολογείται μεταξύ 540 και 530 π.Χ. και έχει ύψος 1,89 μ
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο Κούρος του Μιλάνου.
Ο Κούρος του Μιλάνου είναι πιθανόν έργο Αθηναίου γλύπτη και είναι κατασκευασμένος από ναξιακό μάρμαρο.
Είναι έργο του 540- 530 π.Χ και το ύψος του , χωρίς τα κάτω άκρα που δεν βρέθηκαν , είναι 1,39 μ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Φλωρεντίας
Ο Κούρος της Αναβύσσου
Ο Κούρος της Αναβύσσου ,ή Κούρος του Κροίσου ,βρέθηκε στην Ανάβυσσο το 1937, οι αρχαιοκάπηλοι τον έκοψαν με πριόνι σε δύο κομμάτια και τον φυγάδεψαν στο Παρίσι. Ένα χρόνο αργότερα επέστρεψε στην Ελλάδα.
Το άγαλμα είναι έργο πιθανόν του 530 π.Χ. και έχει 1,95 μ. ύψος.
Ο κούρος ήταν νεκρικός ανδριάντας που ήταν στημένος σε έναν τάφο στη νεκρόπολη της Αναβύσσου. Το όνομα Κροίσος αναφέρεται στο επιγραμματικό κείμενο που είναι σκαλισμένο στη βάση του:
«Στάσου και θρήνησε δίπλα στο μνήμα του πεθαμένου Κροίσου,
που πολεμούσε στην πρώτη γραμμή όταν τον εξολόθρεψε ο μανιασμένος Άρης.»
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο Κούρος της Κέας
Ανακαλύφθηκε το έτος 1930 στη θέση του αρχαίου νεκροταφείου στην Κορρησία της νήσου Κέας
Ήταν επιτύμβιο μνημείο κατασκευασμένο από νησιωτικό μάρμαρο.
Το ύψος του είναι 2,07 μ και είναι έργο του 520-530 π.Χ.
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο Κούρος της Ανάφης.
Ο Κούρος της Ανάφης η «Απόλλων του Στράνγκφορντ» , όπως αλλιώς ονομάζεται εξαιτίας του πρώην κάτοχου του, χρονολογείται μεταξύ 500-490 π.Χ.
Είναι κατασκευασμένος από από πάριο μάρμαρο και το ύψος του είναι 1,01 μ.
Το σπουδαίο άγαλμα που βρέθηκε στην Ανάφη κλάπηκε και φυγαδεύθηκε στην Βρετανία.
Βρετανικό Μουσείο
O Κούρος του Αριστοδίκου
Ο Κούρος βρέθηκε το 1944 λίγο έξω από την Κερατέα της Αττικής, στην περιοχή ενός νεκροταφείου της αρχαϊκής εποχής.
Είναι έργο του 500 π.Χ. περίπου και έχει ύψος 1,96 μ. Η επιγραφή που υπάρχει στο βάθρο μας πληροφορεί την ταυτότητα του νεκρού : "Αριστοδίκο".
Είναι κατασκευασμένος από παριανό μάρμαρο και θεωρείται ως έργο ορόσημο στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής .
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
ΠΗΓΕΣ :
http://.wikipedia.org/
http://commons.wikimedia.org/
www.namuseum.gr
www.users.sch.gr
www.archaiologia.gr/
Επιμέλεια Διόνυσος.
http://autochthonesellhnes.blogspot.gr/